Τι είναι τα κονδυλώματα;
Τα οξυτενή κονδυλώματα είναι μια επιδερμική εκδήλωση που οφείλεται στον ιό των ανθρώπινων κονδυλωμάτων (HPV). Μέχρι στιγμής έχουν απομονωθεί πάνω από 100 τύποι του ιού HPV. Πολλοί από αυτούς τους ιούς έχουν σχετιστεί με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου τόσο σε άντρες όσο και σε γυναίκες.
Περίπου το 90% των κονδυλωμάτων οφείλεται στους τύπους 6 και 11 του ιού των ανθρώπινων κονδυλωμάτων (HPV). Αυτοί οι δύο τύποι ιού έχουν την χαμηλότερη πιθανότητα πρόκλησης καρκίνου. Ο κίνδυνος νεοπλασματικής εξέλιξης είναι μέτριος στους τύπους HPV 33, 35, 39, 40, 43, 45, 51-56, 58 και υψηλός στους τύπους HPV 16 και 18. Ο ακριβής κίνδυνος δεν είναι ξεκάθαρος γιατί πολλοί ασθενείς έχουν παραπάνω από έναν τύπο HPV ενώ το ογκολογικό δυναμικό σε πολλούς τύπους HPV δεν είναι ξεκάθαρο και η έρευνα προσθέτει συνέχεια νέες πληροφορίες.
Πολλές αλλοιώσεις του δέρματος που παλιά θεωρούσαμε διαφορετικές από τα κονδυλώματα, τώρα ξέρουμε ότι σχετίζονται με λοίμωξη από τον ιό HPV. Η Μποουνοειδής βλατίδωση εκδηλώνεται με πολλαπλές βλατίδες (κόκκινες, καφέ ή στο χρώμα του δέρματος) στο δέρμα του πέους ή του αιδοίου, οφείλεται στον ιό HPV και θεωρείται καρκίνωμα in situ. Οι βλατίδες μπορεί να υποχωρήσουν ή να γίνουν διηθητικές. Η σμηγματορροϊκή υπερκεράτωση θεωρούνταν καλοήθης δερματική εκδήλωση. Τώρα ξέρουμε ότι σχετίζεται με τον ιό HPV και έχει πιθανότητα μετάδοσης και εξέλιξης σε καρκίνο. Ο όγκος Buschke-Lowenstein (γιγαντόμορφο κονδύλωμα) είναι ένας λοβωτός όγκος χαμηλής κακοήθειας που σχετίζεται με το ιό HPV και ο οποίος διαβρώνει και καταστρέφει τους παρακείμενους ιστούς.
Πώς γίνονται τα κονδυλώματα;
Ο ιός των ανθρώπινων κονδυλωμάτων διαπερνάει την επιδερμίδα και μολύνει τα κύτταρα της βασικής στοιβάδας του δέρματος. Ξεκινάει τότε μια λανθάνουσα φάση χωρίς συμπτώματα η οποία μπορεί να διαρκέσει μήνες ή χρόνια. Στο τέλος της λανθάνουσας φάσης ξεκινάει η παραγωγή DNA και πρωτεϊνών του ιού HPV και τα μολυσμένα κύτταρα εμφανίζουν τη χαρακτηριστική μορφολογία της κοιλοκυττάρωσης.
Τα πιο συχνά σημεία εμφάνισης είναι το πέος, τα χείλη του αιδοίου, ο κόλπος, ο τράχηλος της μήτρας, το περίνεο και η περιπρωκτική χώρα. Μη συνηθισμένα σημεία εμφάνισης είναι ο φάρυγγας, ο λάρυγγας και η τραχεία. Ο τύπος HPV 6 έχει εμφανιστεί και σε άλλες άτυπες θέσεις όπως τα άκρα.
Τα πολλαπλά ταυτόχρονα σημεία εμφάνισης είναι κάτι συνηθισμένο και μπορεί να περιλαμβάνουν τόσο ξεκάθαρες όσο και υποκλινικές βλάβες. Οι υποκλινικές βλάβες έχει τεκμηριωθεί ότι έχουν τη δυνατότητα μετάδοσης και πρόκλησης καρκίνου.
Η εμφάνιση κονδυλωμάτων σε παιδιά πρέπει να υποψιάζει για την πιθανότητα σεξουαλικής κακοποίησης αν και σπανίως η λοίμωξη μπορεί να μεταδοθεί μέσω χεριών ή μολυσμένων ρούχων. Τέλος κολπικός τοκετός σε περίπτωση λοίμωξης μπορεί να προκαλέσει πνευμονικές βλάβες στο νεογνό.
Πόσο συχνά είναι τα κονδυλώματα;
Τα κονδυλώματα είναι η πιο συχνή σεξουαλικά μεταδιδόμενη ασθένεια. Ως και το 50% των ανθρώπων στις ηλικίες 17 με 33 ετών μπορεί να είναι φορείς του ιού HPV. Κάθε χρόνο το 1% του πληθυσμού εμφανίζει κονδυλώματα.
Πώς θα καταλάβω ότι έχω κονδυλώματα;
Συνήθως τα κονδυλώματα εμφανίζονται 3 μήνες μετά την σεξουαλική επαφή με μολυσμένο άτομο. Τα κύρια συμπτώματα είναι η εμφάνιση κάποιου ανώδυνου εξογκώματος στο δέρμα, φαγούρα ή έκκριμα. Παραπάνω από μία βλάβες σε παραπάνω από ένα σημείο είναι κάτι το συνηθισμένο. Μπορεί να υπάρχει αιμορραγία από την ανδρική ουρήθρα ή τον κόλπο. Μπορεί να συνυπάρχουν και άλλες σεξουαλικά μεταδιδόμενες ασθένειες. Οι βλάβες μπορεί να παραμείνουν σταθερές, να φύγουν από μόνες τους ή να εξελιχθούν.
Τα κονδυλώματα μπορεί να έχουν το χρώμα του δέρματος, να είναι πιο κόκκινα ή πιο μαύρα. Μοιάζουν με μικρά κουνουπίδια ή μανιτάρια αλλά μπορεί να είναι επίπεδα ή να μοιάζουν με μικρά μαργαριτάρια. Η επιφάνεια των κονδυλωμάτων μπορεί να είναι λεία ή να μοιάζει με μυρμηγκιά.
Τι εξετάσεις πρέπει να κάνω για τα κονδυλώματα;
Ο ασθενής με κονδυλώματα πρέπει να ελεγχθεί και για άλλες σεξουαλικά μεταδιδόμενες ασθένειες όπως ο ιός HIV, γονόρροια, χλαμύδια και σύφιλη. Το τεστ ΠΑΠ είναι χρήσιμο για τον εντοπισμό ύποπτων για κακοήθεια κυτταρικών αλλοιώσεων. Η διάγνωση και ταυτοποίηση του ιού HPV μπορεί να γίνει με μοριακό έλεγχο όπως η υβριδοποίηση και η PCR.
Για τις υποκλινικές μορφές κονδυλωμάτων μπορεί να χρησιμοποιηθεί το τεστ οξικού οξέως. Μετά την κάλυψη της ύποπτης περιοχής για 5 λεπτά με γάζα μουσκεμένη με διάλυμα 5% οξικού οξέως, τα κονδυλώματα φαίνονται στον μεγεθυντικό φακό ή στο κολποσκόπιο ως μικρές άσπρες βλατίδες.
Άτυπες, επίμονες ή υποτροπιάζουσες βλάβες μπορεί να χρειαστούν βιοψία για τον αποκλεισμό κακοήθειας.
Τι θεραπείες υπάρχουν για τα κονδυλώματα;
Κρυοπηξία ή κρυοθεραπεία
Η κρυοθεραπεία μπορεί να εφαρμοστεί με απευθείας ψεκασμό ή με τη χρήση βαμβακοφόρου στυλεού για 10 με 15 δευτερόλεπτα και για όσες επαναλήψεις χρειαστούν. Καλό είναι το δέρμα να σηκώνεται με μία λαβίδα πριν την κρυοπηξία. Η κρυοθεραπεία είναι μια εξαιρετική μέθοδος θεραπείας, ειδικά για τις περιπρωκτικές βλάβες, με υψηλά ποσοστά επιτυχίας και ελάχιστες επιπλοκές όπως πόνος τη στιγμή της θεραπείας και υποχρωματισμός του δέρματος. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί με ασφάλεια στην εγκυμοσύνη.
Χειρουργική αφαίρεση
Είναι η μέθοδος με τα υψηλότερα ποσοστά επιτυχίας και τις λιγότερες υποτροπές
Laser
Η χρήση laser διοξειδίου του άνθρακα έχει ένδειξη σε εκτεταμένα ή υποτροπιάζοντα κονδυλώματα. Μπορεί να γίνει με τοπική, στελεχιαία ή γενική αναισθησία. Ο καπνός που παράγεται μπορεί να έχει μεταδοτικά στελέχη του ιού.
Φάρμακα για κονδυλώματα.
Ποδοφυλλοτοξίνη ( Wartec)
Η ποδοφυλλοτοξίνη είναι αναστολέας της κυτταρικής διαίρεσης κατά τη φάση της μετάφρασης με την αναστολή της τοποϊσομεράσης II . Η φαρμακευτική δράση της ποδοφυλλοτοξίνης θεωρείται ότι οφείλεται στην καταστολή της ανάπτυξης των προσβεβλημένων από το ιό κυττάρων αλλά και στην καταστολή της ικανότητας εισβολής των προσβεβλημένων κυττάρων μέσα στους υγιείς ιστούς. Η θεραπευτική της δράση επί των κονδυλωμάτων στα γεννητικά όργανα συνδέεται με τη νέκρωση των επιδερμικών κυττάρων.
Ιμικιμόδη (Aldara)
Η ιμικιμόδη είναι ένας τροποποιητής της ανοσοποιητικής ανταπόκρισης που δρα πιθανώς με την παραγωγή κυτοκινών στα σημεία της βλάβης. Η ιμικι μόδηείναι αποτελεσματική κατά των ιογενών λοιμώξεων και ανταγωνίζεται το σχηματισμό όγκων, κυρίως με επαγωγή της άλφα-ιντερφερόνης και άλλων κυτοκινών.
Συνδυασμός φλουοροουρακίλης και σαλικυλικού οξέως (Verruca, Aktiker)
Tο σαλικυλικό οξύ έχει κερατολυτική δράση και μειώνει την υπερκεράτωση που σχετίζεται με την ακτινική κεράτωση. Ο μηχανισμός δράσης του ως κερατολυτικός και ως κερατινολυτικός παράγοντας πιστεύεται ότι σχετίζεται με την παρεμβολή του στην προσκόλληση των κερατινοκυττάρων, με τη διαλυτοποιητική επίδραση επί των μεσοκυττάριων συνδετικών ουσιών και με τη χαλάρωση και την απόσπαση των κερατινοκυττάρων. Ενεργώντας ως ένας οργανικός διαλύτης, το σαλικυλικό οξύ δύναται να αφαιρέσει τα μεσοκυττάρια λιπίδια που συνδέονται ομοιοπολικά με το κερατινοποιημένο περίβλημα που περιβάλλει τα κερατινοποιημένα κύτταρα.
Η φθοριοουρακίλη είναι ανάλογο της πυριμιδινικής ουρακίλης και δρα επομένως σαν ανταγωνιστής της πυριμιδίνης, με αποτέλεσμα μείωση της σύνθεσης και της επιδιόρθωσης του DNA και τελικό αποτέλεσμα μείωση του κυτταρικού πολλαπλασιασμού.
Veregreen 10% κρέμα
Βοτανικό φάρμακο για τοπική χρήση. Πρόκειται για απόσταγμα φύλλων πράσινου τσαγιού. Ο μηχανισμός δράσης δεν είναι γνωστός αλλά φαίνεται να έχει έντονη αντιοξειδωτική δράση. Συνιστάται για τοπική χρήση σε κονδυλώματα γεννητικής και πρωκτικής χώρας σε ανοσοκατεσταλμένους ασθενείς.
Ιντερφερόνη α-n3
Δεν είναι φάρμακο πρώτης γραμμής αλλά έχει ένδειξη σε κονδυλώματα που δεν υποχωρούν. Οι πιθανές παρενέργειες είναι αρκετές και είναι μόνο για νοσοκομειακή χρήση.
